178- Malum olduğu üzere insanlara mahsus kemaller, başlıca iki kısımdır. Bir kısmı, “gayri
ihtiyarî” dir ki, bunlar, insanların kazançları ve iradeleri olmaksızın mevcut olan kemallerdir. Asalet,
güzel şekil, akıl ve zeki olmak gibi. Diğer kısmı da “İhtiyarî” dir ki, insanların tamamen- kazançları ve
iradeleri ile meydana gelen kemallerdir: İlim, irfan gibi bilgiler, meziyetler ve sadâkat, emanet, tevazu,
zühdü takva gibi güzel huylar, hal ve gidişler, bu kısımdandır.
Bu iki kısım kemallerden yalnız biri veya bir kaçı bir insanda bulunursa kendisine büyük bir şeref
verir, kendisi için övünmeye vesile olur. Ya bu kemallerin hepsi bir zatta toplanmış olursa artık onun ne
kadar büyük bir şerefe, yüksek bir mevkiye nail bulunmuş olacağını düşünmelidir.
İşte şanı yüce Peygamber (S.A.V) Efendimiz’de bu iki kısım kemalât ve güzelliklerin hepsi de pek
yüksek bir şekilde tamamıyla toplanmıştır. Bunlardan başka da nübüvvet ve risalet şerefine mazhar
bulunmuşlardı. Onun pek yüksek güzelliklerinden bazılarına sadece bereketlenmek için pek kısaca işaret
edeceğiz.