İTİKADDA EHL-İ SÜNNET'İN İMAMLARI
72- İtikat, inanmak, dinî esasları, hükümleri kalben tasdik etmektir. İnanana "Mutekid", inanılanşeylerden her birine "Akide", çoğuluna da "Akaid ve Mu'tekadât" denir. Şüphesiz, tereddütsüz, doğru
bir itikada "güzel itikad", bunun aksine de "çirkin itikad" denilir.
Kendilerine "Ehl-i sünnet ve'l-cemaat" ve "Fırka-i Nâciye" adı verilen Müslümanların i'tikatları,
şu yukarıdan beri yazdığımız şekildedir. Malûmdur ki, Peygamber (S.A.V) Efendimiz ile görüşüp ona iman etmiş olan zatlara "Ashab-ı Kiram, Ashab-ı Güzîn" denir, Ashab-ı Kiram’ı görüp onlardan feyz almış olan müslümanlara da "Tabiîn" adı verilmiştir.
Ashabı güzîn ile tabiîne, "Selefi salihîn" denilir. Bunlar, ehl-i sünnet ve'l-cemaatın ilk
rehberleridir. Bunlar peygamberimizin yolunu hak-kıyla takib etmiş, İslâmiyeti her tarafa yaymaya
çalışmış, İslâm birliğini, İslâm câmiasını kuvvetlendirmiş, bid'atlardan, yani din adına sonradan türemiş, dine aykırı bulunmuş şeylerden beri bulunmuşlardır.
73- Ehl-i sünnetin itikat hususunda büyük üstatları, büyük imamları vardır. Bunlardan her biri, selefi
salihîn mezhebi üzere yürümüş, İslâm âleminde yüz gösteren muhtelif ceryanlara, felsefî görüşlere karşı hak ve hakikati müdafaaya çalışmış, islâm akaidinin ne kadar saf, ne kadar doğru olduğunu yeni yeni deliller ile, çalışmalar ile isbat etmiştir. İşte bu büyük mücahit âlimlerden birisi imam Matüridî, diğeri de imam Eş'arîdir.
1 Necm Sûresi: 39
74- İmam Ebu Mansur Muhammed Matüridî H.280 tarihlerinde doğmuş, H.333 tarihinde
Semerkant’da vefat etmiştir. Mensup olduğu Matürid, Buhara ilçelerinden biridir. Kendisi Hanefî
mezhebinde idi. Pek kıymetli tefsiri ve başka eserleri vardır. Bizim itikatta imâmımızdır. Hanefî
mezhebinde bulunan Müslümanların en büyük kısmı i'tikatta Ebu Mansur Matüridîye tabidir.
75- İmam Ebu'l-Hasan Aliyyü'l-Eş'arî H.260 tarihinde Basra’da doğmuş, H.324 tarihinde Bağdat'ta
vefat etmiştir. Büyük dedesi Ashab-ı Güzîn’den Ebu Musa el-Eş'arîdir.
Ebu’l-Hasen el-Eş'ari, Şafiî mezhebinde idi. Ehli sünnet itikadına pek çok hizmet etmiştir. Pek
değerli eserleri vardır. Mâlikiler ile Şafiî'lerin hemen ekserisi, Hanefiler'in bir kısmı ve Hanbelî
mezhebindeki müslümanların bir kısım ileri gelenleri itikat meselelerinde Ebu’l-Hasen el-Eş'arî'ye
tabidirler.
76- İmam Matüridî ile İmam Eş'ari arasında esas itibariyle ihtilâf yoktur. Her ikisi de selefi sâlihin
yolunu takib etmiştir, ikisi de hak üzeredir. Ancak ikinci derecede bulunan, teferruat sayılan birkaç tali
meselede ihtilafları vardır. Fakat bunların başlıcaları da sözde ve görünüşte bir ihtilaftan başka değildir.
Bu sebeple bugün Müslümanların en büyük kısmı, itikatça ya İmam Maturidi'ye veya İmam
Eşari'ye tabi bulunmaktadır.
ALLAH Teâlâ Hazretleri hepsinden razı olsun. Amin. Güzel sonuç, takva sahibi kimseler içindir.”1
Öğrenmenin ve tahsilin nihayeti olmadığını her zaman tekrarlayan Ömer Nasuhi BİLMEN, bu
konuyu bakın manzum olarak nasıl dile getiriyor:
1 Kasas sûresi: 83
İLM Ü MA’RİFET
Aslı
Subh-u mesâ kesb-i kemalât eder. Sen de benim sevgili yavrum! müdam Eyle kemalâta koşup ihtimam Kesb-i fezâil edip ey gonca fem Nur ile parlat nazarın dembedem. Kesb-i kemalâta çalıştıkça sen. Bulmuş olur fâide senden vatan. İlm ü hüner âlem için ruhdur, Bab-ı hüner, herkese meftuhtur. İlme çalışmakta bugün ehl-i garb Yükseliyor durmayarak rûz-u şeb Sen de kazan, eyleme ey hûşyar Başkasının ilmi ile iftihar, İnmiş idi gerçi yere maide, Var mıdır ondan bize bir faide? Biz dahi ikdam ederek subh-u şâm Kesb-i kemalât edelim bittemam. Zulmet içinde kalalım biz neden? Âleme hurşid, Ziya pâş iken. Gül gibidir akl-ü zekâ, fikr-i sâf, Bilgi ziyasiyle bulur inkişaf. İlm-ü fazilet iken izzetnümun, |
Sadeleştirilmesi
Aklı başında uyanık kimseler, Sabah akşam kemalât kazanırlar Benim sevgili yavrum! Sen de devamlı Kemalâta önem verip, koş! Ey gonca ağızlı! Faziletleri kazanıp, Her an bakışını nur ile parlat Sen kemalâtı kazanmaya çalıştıkça. Vatan senden fâide bulmuş olur. İlim ve hüner âlem için ruhdur, Hüner kapısı herkese açıktır. Bugün batılılar İlme çalışmakta Gece gündüz durmadan yükseliyorlar Ey akıllı kardeşim! Sen de kazan, Başkasının ilmi ile iftihar eyleme, Gerçi sofra yerde hazır, Ondan bize bir fayda var mıdır? Biz dahi sabah akşam ilerleyelim Kemalâtı tamamıyla kazanalım. Biz neden karanlıklar içinde kalalım? Güneş, âleme aydınlık saçarken. Akıl ve zekâ gül gibidir, Sâf fikir, bilgi ışığıyla açılır. İlim ve fazilet izzeti gösterirken, |
